Çeşme’de ki Tarihi Çeşmeler
Tarihi zenginlikleri asırlardır devam eden izleri gözler önüne sermektedir. Çeşme tarihi yüzyıllardır topraklarında birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Geçmişten günümüze ulaşmış pek çok yapı, antik kent, müze ,çeşmeler sayesinde bizlerinde tanık olmasını sağlıyor. Özellikle Çeşme’nin adını aldığı o tarihi çeşmeler.. Çeşme’de ki tarihi çeşmeler oldukça fazladır. Tarihsel değeri olan bulgu ve yapılar gibi çeşmelerinde kendine özgü tasarımı ve tarihi vardır. Diğer yapılar gibi bazıları kendini korumuş bazılarının bir kısmı günümüze ulaşamamıştır. Yine de bu izlerden yola çıkarak tarihi mirası keşfedebiliriz. Böylece yaşadığımız bu güzel coğrafyanın daha fazla anlam kazanmasını sağlayabiliriz.
Çeşme tarihi M.Ö. 1000 yılına dayandığı söylenmektedir. Fakat yapılan kazı çalışmalarında her geçen gün yeni bir bulgu ortaya çıkmaktadır. Bu bulgular ışığında aslında bildiğimiz şeyler bile değişebilir.
Yapılan araştırmalar ve çalışmalar sonucu , Neolitik Çağ yerleşimi bulunmuştur.
Sakarya Mahallesi Bozalan Bölgesinde Neolitik Dönem,
Germiyan Yalısı Bölgesinde Kalkolitik ve Miken Dönemi,
Boyalık Bölgesi ve Bağlararası Dönemi Tunç Dönemi
Eski Çeşme Köyü Beylikler ve Osmanlı Döneminin izlerini taşıyor.
Ayrıca Ildırı Köyü ve Reisdere Mahallesi tarafında oldukça eski yani başka bir deyişle antik çağlardan kalma bulgu ve kalıntılar yer alıyor. Tahmini olarak yerleşimin sekiz bin yıldır olduğu düşünülmektedir.
İlçe adını aldığı çeşmeler için burada bir çok tarihi ve farklı tasarımlı çeşmeler yer alıyor. Bu sebeple Çeşme’de ki tarihi çeşmeler ve hikayeleri oldukça merak uyandırmaktadır.
Çeşme’de ki Tarihi Çeşmeler ya da En Önemli Çeşmeleri Diyebiliriz..
Mehmet Kethuda Çeşmesi (H 1034- M 1624 )
Mevlanakapı Caddesinde yolun başında yer almaktadır. Bu çeşme , kesme taştan klasik şekilde tasarlanmıştır. Çeşme’nin belirgin görüntüsü ayna taşı bozuktur ve iki tas yuvası yer almaktadır. Ayrıca çeşmenin iki teknesi , sedleri yıpranmamıştır. Ve hala suyu akıyor. Çeşmedeki kemer üzerinde çeşmenin kitabesi yer alıyor. Bu çeşme 1929’da Kavaf Ahmet Rüştü Efendi için tamir olduğu ve ihya edilmiş olduğunu belirten ikinci bir kitabe bulunmaktadır. Bu kitabe gerçek kitabenin altında kemer boşluğuna koyulmuştur.
Ahmetoğlu Hacı Memiş Ağa Çeşmesi ( Ömer Ağa )
Bu çeşme 1837’de yapılmıştır. Çeşme’yi yaptıran kişi Ahmetoğlu Hacı Memiş , bilinen diğer adı Ömer Ağa’dır. Bazı kaynaklarda iki isimde yer almaktadır. Çeşme’de ki ara sokakların daha da detaylandırmak gerekirse, 1008. Sokak köşesinde yer alıyor. Bugüne kadar ulaşan çeşme, Kore planlı ve iki cephaneden oluşur. Yılların yıprattığı çeşme üzerinde restorasyon sayesinde sağlamlığını korumaktadır.
Hamaloğlu veya Hafize Rabia Hatun Çeşmesi
1851 yılında , dikdörtgen şeklinde ve 3 cepheli olarak tasarlanmıştır. Kesme taştan yapılmıştır. Kitabenin bulunduğu 3 cephede yoğun olarak andezit malzemeden yapılmıştır. Sarnıç giriş kısmı olan bölgede yalak ve çeşme konmamıştır. Bu alanda daha az gösterişli malzeme kullanılmıştır. Kubbe kısmı , kesme taş kullanılarak yapılan S profili yapılmış ve üstteki saçaklı kısımdan geçmiştir. Ancak Çeşme üzerinde ki bazı kısımlarda bozulmalar ortaya çıkmıştır.
Şerif Ağazade Seyyidi Hasan Ağa Ailesi Hacı Salihe Çeşmesi
Tek cepheden oluşan çeşme , yakın bir zamanda bulunduğu yer değiştirilmiştir. Nedenine gelecek olursak, dar alana sahip olması , işlevi görememesini gösterilebilir. Bunun yanı sıra , tekrar inşa edilirken beşik tonoz örtülü sarnıç daha küçük şekilde yapılmıştır. Bunun yerine sivri tonoz şeklinde tasarlanmıştır. Yapım aşamasında kırmızı kum taşı kullanılmıştır. Ayrıca çeşme nişinin olduğu yer sivri kemerli yapıdadır. Çeşmenin bulunduğu yer kalenin tarafındaki liman girişinde ki kavşakta bulunmaktadır.
Kaymakam Sadık Bey Çeşmesi
Kare şeklinde yapılmıştır. 4 cepheli bir şekilde tasarlanmıştır. Çeşmede malzeme olarak andezit kesme taş kullanılmıştır. Fakat kesme taş kullanılarak yapılan S profilinin bazı yerleri dökülmeye devam etmektedir. Çeşmenin köşe kısımları ana bölüme bitişik paye şeklinde yapılmıştır. Öyle ki çeşmenin kitabesi herhangi bir zarar görmemiştir. 1886 yılında yapılan çeşme , Turgut Özal Cadde tarafı Bağlar Çarşı tarafında yer almaktadır.